زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

ضلالت پیروان ابلیس (قرآن)





یکی از مصادیق ضلالت‌پیشگان که در آیات قرآن بیان شده، پیروان ابلیس هستند.


۱ - ضلالت‌پیشگی پیروان ابلیس



پيروان ابليس، در زمره گمراهان:
«قالَ يا إِبْلِيسُ ما لَكَ أَلَّا تَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ‌ • إِنَّ عِبادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوِينَ؛(خداوند) فرمود: اى ابليس! چرا با سجده‌كنندگان نيستى؟! كه بر بندگانم هيچ تسلطى نخواهى يافت؛ مگر گمراهانى كه از تو پيروى‌مى‌كنند.»

۲ - هشدار به پیروان گمراه ابلیس



هشدار و وعید خداوند، به پيروان گمراه ابليس:
۱. «وَ لَقَدْ خَلَقْناكُمْ ثُمَّ صَوَّرْناكُمْ ثُمَّ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ لَمْ يَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ‌ • قالَ فَبِما أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ الْمُسْتَقِيمَ‌ • ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَيْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شاكِرِينَ‌ • قالَ اخْرُجْ مِنْها مَذْؤُماً مَدْحُوراً لَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكُمْ أَجْمَعِينَ؛ما شما را آفريديم؛ سپس صورت‌بندى كرديم؛ بعد به فرشتگان گفتيم: براى آدم سجده و خضوع كنيد. آنها همه سجده كردند؛ جز ابليس كه از سجده‌كنندگان نبود. به دروغ گفت: به سبب آنكه مرا گمراه ساختى، من بر سر راه مستقیم تو، در کمین آنها مى‌نشينيم. سپس از پيش رو و از پشت سر، و از طرف راست و از طرف چپ آنها، به سراغشان مى روم؛ وبيشتر آنها را شكرگزار نخواهى يافت. فرمود: (از آن مقام)، با ننگ و عار و خوارى، بيرون رو! به يقين هر كس از آنها از تو پيروى كند، جهنّم را از شما همگى پر مى‌كنم.»
۲. «قالَ يا إِبْلِيسُ ما لَكَ أَلَّا تَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ‌ • إِنَّ عِبادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوِينَ‌ • وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ؛(خداوند) فرمود: اى ابليس! چرا با سجده‌كنندگان نيستى؟! كه بر بندگانم هيچ تسلطى نخواهى يافت؛ مگر گمراهانى كه از تو پيروى‌مى‌كنند؛ و دوزخ، ميعادگاه همه آنهاست!»
۳. «إِلَّا إِبْلِيسَ اسْتَكْبَرَ وَ كانَ مِنَ الْكافِرِينَ‌ • قالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ‌ • إِلَّا عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ‌ • لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ؛جز ابليس كه تكبّر ورزيد و از كافران بود. گفت: به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم كرد، مگر بندگان خالص شده‌ات، از ميان آنها. كه جهنم را از تو و هر كدام از آنان كه از تو پيروى كند، پُر خواهم كرد!»

۳ - جایگاه پیروان گمراه ابلیس



دوزخ، جايگاه حتمى گمراهان پيرو ابليس:
۱. «وَ لَقَدْ خَلَقْناكُمْ ثُمَّ صَوَّرْناكُمْ ثُمَّ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ لَمْ يَكُنْ مِنَ السَّاجِدِينَ‌ • قالَ فَبِما أَغْوَيْتَنِي لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ الْمُسْتَقِيمَ‌ • ثُمَّ لَآتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَيْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شاكِرِينَ‌ • قالَ اخْرُجْ مِنْها مَذْؤُماً مَدْحُوراً لَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكُمْ أَجْمَعِينَ؛ما شما را آفريديم؛ سپس صورت‌بندى كرديم؛ بعد به فرشتگان گفتيم: براى آدم سجده وخضوع كنيد. آنها همه سجده كردند؛ جز ابليس كه از سجده‌كنندگان نبود. به دروغ گفت: به سبب آنكه مرا گمراه ساختى، من بر سر راه مستقيم تو، در كمين آنها مى‌نشينيم. سپس از پيش رو و از پشت سر، و از طرف راست و از طرف چپ آنها، به سراغشان مى روم؛ وبيشتر آنها را شكرگزار نخواهى يافت. فرمود: (از آن مقام)، با ننگ و عار و خوارى، بيرون رو! به يقين هر كس از آنها از تو پيروى كند، جهنّم را از شما همگى پر مى‌كنم.»
۲. «قالَ يا إِبْلِيسُ ما لَكَ أَلَّا تَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ‌ • قالَ رَبِّ بِما أَغْوَيْتَنِي لَأُزَيِّنَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ‌ • إِنَّ عِبادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغاوِينَ‌ • وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ؛(خداوند) فرمود: اى ابليس! چرا با سجده‌كنندگان نيستى؟! گفت: پروردگارا! به سبب آنكه مرا گمراه ساختى، من نعمتهاى مادّى را در زمين در نظر آنها جلوه مى‌دهم، و به يقين همگى را گمراه خواهم ساخت، كه بر بندگانم هيچ تسلطى نخواهى يافت؛ مگر گمراهانى كه از تو پيروى‌مى‌كنند؛ و دوزخ، ميعادگاه همه آنهاست!»
۳. «وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ قالَ أَ أَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِيناً • قالَ أَ رَأَيْتَكَ هذَا الَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلى‌ يَوْمِ الْقِيامَةِ لَأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إِلَّا قَلِيلًا • قالَ اذْهَبْ فَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزاؤُكُمْ جَزاءً مَوْفُوراً؛به ياد آور زمانى را كه به فرشتگان گفتيم: براى آدم سجده كنيد. همگى سجده كردند، جز ابليس كه گفت: آيا براى كسى سجده كنم كه او را از گل آفريده‌اى؟! سپس گفت: آيا خبر مى‌دهى، اين كسى را كه بر من برترى داده‌اى به چه دليل بوده است؟ اگر مرا تا روز قیامت زنده بگذارى، همه فرزندانش را، جز اندكى از ايشان، گمراه و ريشه كن خواهم ساخت. فرمود: برو! هر كس از آنان از تو تبعيّت كند، جهنم كيفرى كامل براى شماست! »
۴. «إِلَّا إِبْلِيسَ اسْتَكْبَرَ وَ كانَ مِنَ الْكافِرِينَ‌ • قالَ فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ‌ • لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْكَ وَ مِمَّنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ أَجْمَعِينَ؛جز ابليس كه تکبّر ورزيد و از کافران بود. گفت: به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم كرد، كه جهنم را از تو و هر كدام از آنان كه از تو پيروى كند، پُر خواهم كرد!»

۴ - پانویس


 
۱. حجر/سوره۱۵، آیه۳۲.    
۲. حجر/سوره۱۵، آیه۴۲.    
۳. اعراف/سوره۷، آیه۱۱.    
۴. اعراف/سوره۷، آیات۱۶-۱۸.    
۵. حجر/سوره۱۵، آیه۳۲.    
۶. حجر/سوره۱۵، آیه۴۲.    
۷. حجر/سوره۱۵، آیه۴۳.    
۸. ص/سوره۳۸، آیه۷۴.    
۹. ص/سوره۳۸، آیه۸۲.    
۱۰. ص/سوره۳۸، آیه۸۳.    
۱۱. ص/سوره۳۸، آیه۸۵.    
۱۲. اعراف/سوره۷، آیه۱۱.    
۱۳. اعراف/سوره۷، آیات۱۶-۱۸.    
۱۴. حجر/سوره۱۵، آیه۳۲.    
۱۵. حجر/سوره۱۵، آیه۳۹.    
۱۶. حجر/سوره۱۵، آیه۴۲.    
۱۷. حجر/سوره۱۵، آیه۴۳.    
۱۸. اسراء/سوره۱۷، آیات۶۱-۶۳.    
۱۹. ص/سوره۳۸، آیه۷۴.    
۲۰. ص/سوره۳۸، آیه۸۲.    
۲۱. ص/سوره۳۸، آیه۸۵.    


۵ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۹، ص۹۹، برگرفته از مقاله «مصادیق ضلالت‌پیشگان (پیروان ابلیس)».    


رده‌های این صفحه : شیطان | ضلالت | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.